Ο ήρωας Παναγιώτης Τουμάζου από την Αμμόχωστο

Λόγω της ενασχόλησής μου με την πολιτική, και ιδιαίτερα με τη γυναικεία οργάνωση του ΔΗ.ΣΥ. Αμμοχώστου, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τις αδελφές και την αξιοσέβαστη μητέρα του ήρωα Παναγιώτη Τουμάζου από την Αμμόχωστο, την κυρία Αρτεμισία Τουμάζου. Με συγκίνησε η αξιοπρέπεια και η ευπρέπειά τους, η αρχοντιά της ψυχής τους μα και η ομορφιά τους. Βλέποντας τις αδελφές του μπορώ να φανταστώ και τον ήρωα ότι θα ήταν ένα παλληκάρι που θα διακρινόταν για το ήθος, τη σεμνότητα, την ομορφιά μα και το θάρρος της γνώμης του, την αγάπη για την ελευθερία και την Ελλάδα.

Ο Παναγιώτης Τουμάζος ήταν δεκαεννιά χρονών, όταν σκοτώθηκε σε ενέδρα κατά των Άγγλων κοντά στην Κακοπετριά, στις 22 Οκτωβρίου του 1958. Ήταν από τους τελευταίους του Αγώνα.(Ο τελευταίος ήρωας ήταν ο Σάββας Ροτσίδης από το Μάμμαρι που έπεσε στις 25 Νοεμβρίου του 1958).

Η οικογένεια αποτελείτο από δώδεκα παιδιά. Ο πατέρας, ο Θεόφιλος Τουμάζου, ήταν γνωστός σε όλη την Κύπρο, γιατί ήταν πρωτοπαλαιστής και πολύ θερμός πατριώτης.

Ο Παναγιώτης Τουμάζος, τελειώνοντας το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου, εργάστηκε για λίγο ως εκτελωνιστής, μέχρι που καταζητήθηκε. Διακρινόταν για την αγάπη του για τον αθλητισμό-ήταν αθλητής στον δρόμο 1500 μέτρων-, το κολύμπι, το ψάρεμα, το κυνήγι, μα και τη βυζαντινή μουσική. Ταυτόχρονα, βοηθούσε τον πατέρα του στο περιβόλι με τα εσπεριδοειδή. Ευελπιστούσε ότι, όταν θα τέλειωνε ο αγώνας, θα εξασφάλιζε εγγραφή στη Σχολή Ευελπίδων και θα γινόταν στρατιωτικός.

Από τους πρώτους μπήκε στην ομάδα της Α.Ν.Ε.(Άλκιμη Νεολαία Ε.Ο.Κ.Α.) του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου, μαζί με τον Πετράκη Γιάλλουρο, τον σημαιοφόρο του σχολείου που τον σκότωσαν εν ψυχρώ οι Άγγλοι στρατιώτες. Έριχνε φυλλάδια, έγραφε συνθήματα, και από τις ομάδες κρούσεως και ενεδρών, κατέληξε στο εκτελεστικό κι από κει σε αντάρτικη ομάδα στην περιοχή της Κακοπετριάς με το ψευδώνυμο Ονήσιλλος. Ως αντάρτης πήρε μέρος σε πολλές ενέδρες εναντίον των Άγγλων αποικιοκρατών.

Μου έκανε εντύπωση αυτό που αφηγήθηκε η μητέρα του: το Σάββατο το απόγευμα παντρεύτηκε η αδελφή του Κυριακούλα και την Κυριακή το πρωί της ζήτησε το πρασινωπό του πουκάμισο για να πάει να ψάλλει στην εκκλησία του Άη Γιάννη, όπου έψαλλε και ο δάσκαλός του.

Αργότερα, όταν επέστρεφαν από το σπίτι της νιόπαντρης κόρης τους, όπου είχαν πάει για να πάρουν, σύμφωνα με το έθιμο, τα βραστά περιστεράκια στο αντρόγυνο, κάποιος τους πληροφόρησε ότι πυροβόλησαν έναν Τούρκο και είπαν ότι είναι ο Παναγιώτης. Ο γνωστός τους αυτός, μάλιστα, τους συμβούλεψε να τον κρύψουν, για να μην τον βρουν οι Άγγλοι.

Μετά έμαθαν ότι ο γιος τους κρύφτηκε για λίγες μέρες στην Αμμόχωστο και μετά τον μεταφέρανε στη Λευκωσία κι από κει στην Κακοπετριά. Το τραγικό στην όλη υπόθεση είναι ότι Σάββατο πάντρεψαν την κόρη τους, Κυριακή καταζητήθηκε ο γιος τους και τη Δευτέρα συνελήφθη και μεταφέρθηκε στα κρατητήρια ο γαμπρός τους που πάντρεψαν το Σάββατο.

Σύμφωνα με το ΕΘΝΟΣ στην ανακοίνωσή της η κυβέρνηση για τον θάνατο του Παναγιώτη Τουμάζου, αναφέρει ότι φονεύθηκε ένας Βρετανός στρατιώτης όταν το αυτοκίνητό του έπεσε σε ενέδρα κοντά στην Κυπερούντα. Αργότερα, τα αυτοκίνητα των Άγγλων που έρχονταν για βοήθεια έπεσαν σε άλλη ενέδρα και τραυματίστηκαν τρεις στρατιώτες. Το πρωί βρήκαν το πτώμα του Παναγιώτη στον τόπο της ενέδρας.

Σύμφωνα με μαρτυρία του συναγωνιστή του Αντωνάκη Σολομώντος, τον βρήκε η πρώτη σφαίρα που ρίχτηκε εναντίον τους, όταν μετά από μια ανεπιτυχή απόπειρα να ενεργοποιήσει μια νάρκη, σήκωσε το κεφάλι του για να ρίξει χειροβομβίδα. Όταν δοκίμασε να τον μεταφέρει, του ήταν αδύνατο, γιατί από τις εμπρηστικές που έριχναν οι Άγγλοι, τα δέντρα και οι θάμνοι ολόγυρα άρπαξαν φωτιά.

Αυτό ήταν το τέλος του παλληκαριού από την Αμμόχωστο, που πλήρωσε με τη ζωή του την «αποκοτιά» του να τα βάλει με μια ολάκερη αυτοκρατορία! Αιωνία η μνήμη του.